Tuesday, April 26, 2016

JEHAN ALAIN: "Deuxième Fantaisie" (1936)






Ο Jehan Alain είναι ένας από τους πλέον αγαπημένους μου συνθέτες για εκκλησιαστικό όργανο, και κατά την γνώμη μου, ένας από τους πλέον "ποιητικούς" μέσα στον ακραίο μυστικισμό του. 

Σίγουρα, παρουσιάζει εκλεκτικές συγγένειες με τον Messiaen (εννοώ φυσικά τον Messiaen για όργανο), αλλά και σημαντικές διαφοροποιήσεις. Ο Messiaen εξ άλλου υπήρξε αρκετά "πολύμορφος" ως συνθέτης, ο δε Alain από την άλλη εντοπίζεται μεν καθαρά στην μεγάλη σχολή του γαλλικού εκκλησιαστικού οργάνου, αλλά ως μια μοναδική, εν πολλοίς "παρακαμπτήριος" μορφή της. Από εκείνους τους καλλιτέχνες που δεν αφήνουν ποτέ επιγόνους.

Μπορείτε να ακούσετε άνω την "Deuxième Fantaisie" του σε ερμηνεία και εκτέλεση από μια πολύ ταλαντούχο οργανίστρια της ευρωπαϊκής νέας γενιάς, την 24χρονη Γερμανίδα Lisa Hummel, σε περσινή συναυλία της.


Monday, April 11, 2016

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΚΑΚΙ, ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ, ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ (Μέρος ΣΤ' )





95.  Το έτος 1858 ο Paul Morphy αντιμετώπισε στην σκακιέρα δύο αντιπάλους μαζί, τον Δούκα Κάρολο του Μπρούνσβικ και τον Κόμη Ιζουάρ,  σε ένα παιγνίδι που έμελε να μείνει θρυλικό ως "το παιγνίδι της όπερας".  
Σε 17 μόλις κινήσεις οι δύο "σύμμαχοι" παίκτες ευρέθησαν ενώπιον θεαματικού ματ, σχεδιασμένου και εκτελεσμένου δι' όλων των κινήσεων που προηγήθηκαν και το προετοίμασαν με εκείνη την θαυμαστή "συμπυκνωτική" ακρίβεια του Morphy, ο οποίος ανέκαθεν υπήρξε μεγάλος expert στην ταχεία (και τρομαχτικά αποτελεσματική!) ανάπτυξη των κομματιών κατά την διάρκεια του ανοίγματος.

96. Το να αντιμετωπίζει κανείς περισσότερους του ενός αντιπάλους στην ίδια σκακιέρα (και όχι σε "σιμουλτανέ") δεν είναι τόσον σπάνιο στις σκακιστικές αγωνιστικές καρριέρες, ιδιαίτερα εκείνες παλαιοτέρων καιρών, ωστόσο παραμένει κάτι εξαιρετικά εντυπωσιακό.
Δύο ή περισσότερα μυαλά αν προσθέσουν τις δυνάμεις τους μπορούν να τα βάλουν με ένα; Εξαρτάται, βέβαια, θα πει κανείς, από το επίπεδο των συγκεκριμένων σκακιστών.
Εξαρτάται, ακόμα, θα προσέθετε και κάποιος άλλος, από το κατά πόσον μπορούν να συνεργαστούν αυτοί οι τελευταίοι και να ομονοήσουν στις αποφάσεις, και δη τις πλέον κρίσιμες που αφορούν ένα σχέδιο, μια κίνηση ή σειρά κινήσεων, όταν αντιμετωπίζουν τον έναν και μόνον σκακιστή αντίπαλό τους.

97. Όμως κάτι που στο σκάκι μπορεί να καταστεί αξιοθαύμαστο ή "αξιοθέατο" (με την καλύτερη δυνατή έννοια του όρου), σπάνια παρέχει την ίδια "καθαρή" εικόνα στην ζωή.
Εδώ εκείνοι που αποφασίζουν να τα βάλουν "πολλοί μαζί" εναντίον ενός, είναι άτομα συνήθως δειλά και χειρίστης ηθικής φύσεως. 

98. Στο σκάκι τα πάντα "φαίνονται". Εδώ, ο απατεωνάκος, ο αλητάκος και ο τσογλανάκος δεν έχουν τύχη. Είσαι ό,τι μόλις έπαιξες επί της σκακιέρας. Τίποτε λιγότερο, τίποτε περισσότερο. Δεν έχει "μα και μου", δεν μπορείς να αρνηθείς ότι εσύ έπαιξες αυτές τις κινήσεις, δεν μπορείς, ακόμα, να παρουσιάσεις τις κινήσεις του αντιπάλου ως εάν ήταν άλλες, να τις δυσφημίσεις, να επιχειρήσεις να τις αλλάξεις.
Το παιγνίδι σε υποχρεώνει έτσι κι αλλιώς στους αμείλικτους κανονισμούς του, και εδώ θέση για αλητεία, γκαιμπελισμό και κραυγαλέα ψέμματα που υποτιμούν ακόμα και ένα χαμηλό IQ, δεν υπάρχει.

99. Το σκάκι δεν είναι μόνον παιγνίδι για έξυπνους ανθρώπους, αλλά κυρίως για τίμιους ανθρώπους.

100. Αντιθέτως, στην ζωή (αλλά και στον κόσμο της κουλτούρας και υποκουλτούρας και δη της σημερινής γελοίας παρακμιακής κατάστασής τους στην Ελλάδα), όσοι δίκην "κλίκας" ή "συμμορίας" αποφασίζουν να τα βάλουν με κάποιον που φθονούν ή τον διαισθάνονται για τον α ή β λόγο ως "κίνδυνο" και αποφασίζουν με εγκληματικές τακτικές να "τον βγάλουν από την μέση", σπάνια διακρίνονται για την ευφυία τους. Πρόκειται, για να το πούμε κάπως ευγενικά, για ηλίθια άτομα. 

101. Όσοι πιστεύετε ανά τις εποχές και τις περιόδους της τέχνης στα σοβαρά ότι γινόμενοι γκαιμπελίσκοι με γυναικωτή συμπεριφορά, μπορείτε να καταφέρετε κάτι ("πλάγιες" αισχρές-συκοφαντικές "αναφορές" και αμέσως κατέβασμα της φούστας σας μόλις σας τσακώνουν - σας τσακώνουν φυσικά αρνούμενους εν ταυτώ τα πάντα!), 
όσοι πραγματικά είστε τόσον πειναλέοι στον κόσμο της σκέψης και πιστεύετε πως μπορείτε να βγάλετε έτσι ένα ξεροκόμματο αναγνώρισης στο κόσμο της (υπο)κουλτούρας, καθίστασθε περισσότερον φαιδροί ακόμα, αν ζητάτε να σας αντιμετωπίσουν και ως κατά κάποιον τρόπον "σκακιστές" κιόλας.

Όχι δεν είστε έξυπνοι. Ματαίως, ως προς αυτό, εκλιπαρείτε από καθαρό κόμπλεξ για τις περιορισμένες δυνατότητές σας,  την "έμμεση" αναγνώριση από τον (κατά φαντασίαν) αντίπαλό σας που πολύ απλά δεν θα υπήρχε περίπτωση να παίξει τέτοιου είδους "σκάκι" . Μια κλωτσιά, υπεραρκεί, κάθε φορά. Αλλοίμονο αν ξεφτίλιζε, έστω και με μεταφορική έννοια ένα τέτοιο παιγνίδι.

102. Δεν έχετε καταλάβει ένα πράγμα πολύ ΒΑΣΙΚΟ. Δεν νοείται εξυπνάδα, χωρίς ηθική. Ο παλιάνθρωπος που κάνει κουτοπονηριές και κομπίνες εις βάρος των άλλων, δεν είναι έξυπνος αλλά απλά παλιάνθρωπος.
Και στο σκάκι υπάρχει πάνω απ' όλα αγωνιστική ΗΘΙΚΗ, που απαγορεύει κάθε παρείσακτο της κουτοπονηριάς να ισχύσει. Το αντίθετο, δηλαδή, με τον κόσμο της κουλτούρας και υποκουλτούρας κάποιες (δυστυχώς συχνές) φορές. 
Εδώ πολλοί προσπαθούν να αναδειχθούν μέσω των δημοσίων σχέσεων (το λιγότερο κακό), της βρωμιάς, της προπαγάνδας, της ωμής και παρανοϊκής αυθαιρεσίας, του κρυψίματος από τα μάτια των άλλων για να μην τους πάνε σηκωτούς στον εισαγγελέα με τους εμετούς που ξερνάνε.

103."Σκάκι" σε αυτή την περίπτωση; όχι φυσικά.

104. Κλωτσιά, και να 'στε ευχαριστημένοι που με το ολίγιστο που παρουσιάζετε (και επιχειρείτε από πάνω να γίνετε οι συκοφάντες των πάντων!), αξιώνεστε να την δέχεστε και αυτήν. 


(συνεχίζεται )