Το Ιράν υπήρξε πάντα μια μεγάλη εστία δημιουργίας για την μουσική τέχνη της Ανατολής, τόσον στα προ Ισλάμ χρόνια του, όσον και στην ισλαμική περίοδό του.
Σίγουρα, ως προς αυτό, μεγάλο ρόλο έπαιξε η παρουσία πολυαρίθμων εθνικών ομάδων και κοινοτήτων στα εδάφη του, που "συγχώνευσε" διάφορους πολιτισμούς και παραλλαγές πολιτισμών μεταξύ τους. Για παράδειγμα, τα υψίπεδα του Khorasan, παραμένουν έως σήμερα μια από τις πολύ σημαντικές "κοιτίδες" της εθνογραφικής μουσικής κληρονομιάς του Ιράν.
Οι δε Sufis, ως γνωστόν, αποτελούσαν μέσα στους αιώνες την "μυστική" πλευρά του Ισλάμ, και ευθύνονται για τις πλέον σοβαρές και εμπεριστατωμένες μυστικές (κάποτε "νεοπλατωνικές" ίσως) θεωρήσεις με τις οποίες εφόδιασαν τον σύνολο ισλαμικό κόσμο. Πνεύματα στην ουσία ανεξίθρησκα και οικουμενικά, οι Sufis με την παρουσία τους λάμπρυναν τους τόπους στους οποίους έτυχε να παρευρεθούν, κατοικήσουν, ζήσουν.
Ας θυμηθούμε μονάχα τον μεγάλο Ρωμιο-μικρασιάτη-πέρση ποιητή Τζαλλαλεδίν Ρούμι, ιδρυτή του τάγματος των "Mevlevi", ήτοι των "περιστρεφομένων δερβίσηδων". Πρωτοφανής περίπτωση αυτοί οι τελευταίοι στην παγκόσμια κουλτούρα:
όπου η ποίηση, η μουσική και ο χορός, αλλά και ένα πολύ οργανωμένο πνευματικό "concept" που "τροφοδοτούσε" και τα τρία, ενώνονται σε ένα "σύνολο τέχνης", αιώνες πριν ο Βάγκνερ αποφασίσει να κάνει κάτι παρόμοιο, -τηρουμένων των αναλογιών και φυσικά σε διαφορετικές πολιτισμικές εκφάνσεις-, στην Δύση.
Οι δε Sufis, ως γνωστόν, αποτελούσαν μέσα στους αιώνες την "μυστική" πλευρά του Ισλάμ, και ευθύνονται για τις πλέον σοβαρές και εμπεριστατωμένες μυστικές (κάποτε "νεοπλατωνικές" ίσως) θεωρήσεις με τις οποίες εφόδιασαν τον σύνολο ισλαμικό κόσμο. Πνεύματα στην ουσία ανεξίθρησκα και οικουμενικά, οι Sufis με την παρουσία τους λάμπρυναν τους τόπους στους οποίους έτυχε να παρευρεθούν, κατοικήσουν, ζήσουν.
Ας θυμηθούμε μονάχα τον μεγάλο Ρωμιο-μικρασιάτη-πέρση ποιητή Τζαλλαλεδίν Ρούμι, ιδρυτή του τάγματος των "Mevlevi", ήτοι των "περιστρεφομένων δερβίσηδων". Πρωτοφανής περίπτωση αυτοί οι τελευταίοι στην παγκόσμια κουλτούρα:
όπου η ποίηση, η μουσική και ο χορός, αλλά και ένα πολύ οργανωμένο πνευματικό "concept" που "τροφοδοτούσε" και τα τρία, ενώνονται σε ένα "σύνολο τέχνης", αιώνες πριν ο Βάγκνερ αποφασίσει να κάνει κάτι παρόμοιο, -τηρουμένων των αναλογιών και φυσικά σε διαφορετικές πολιτισμικές εκφάνσεις-, στην Δύση.
Στο πρώτο βίντεο, μπορείτε να ακούσετε ολόκληρο το άλμπουμ "Mystified" από έναν πολύ σημαντικό σύγχρονο καλλιτέχνη του Ιράν, τον Shahram Nazeri που ερμηνεύει συνθέσεις του πάνω σε ποιήματα του Ρούμι.
Μουσική πολύ ποιοτική, κάποτε εσωστρεφής, σαν συμπαντική κραυγή σε μιαν ερημιά ή μια προσωπική προσευχή Ελευθερίας. Τα τραγούδια εδώ ορίζουν κατά κάποιο τρόπο μια sufi "μπαλλαντοποιία", ίσως όμως αυτός ο όρος είναι κάπως παρακινδυνευμένος. Όπως και να έχει, πρόκειται σαφώς για μια πιο "έντεχνη" τάση στην sufi ιρανική μουσική.
Στο δε δεύτερο βίντεο μπορείτε να ακούσετε μια sufi σύνθεση με τίτλο "Αρκετό για μας", εκτελεσμένη σε ζωντανή παρουσίαση από ένα ιρανικό μουσικό γκρουπ που παίζει Setar, Tanbour, Tar, Dotar, Santoor και άλλα όργανα.
