Η μονολιθικότητα είναι συνήθως ίδιον των θρησκειών και των δογμάτων, αλλά όχι μόνο. Χαρακτηρίζει, θα έλεγε κανείς, μια σύνολη στάση του φοβισμένου ανθρώπινου νου απέναντι στο χάος και την πολυπλοκότητα της ζωής και εκφράζει με υπαρξιακή επειγότητα την ανάγκη για μια αρπαγή σωτηρίας από απλές εννοιολογικές φόρμουλες και πιστοληπτικά σχήματα που αίρουν το πολύπλοκο της ζωής και της σκέψης προς μία κατεύθυνση και μόνον.
Κατά συνέπεια, το δόγμα εξ αρχής επιλέγει χωρίς (αναγκαία) κριτήρια ανάμεσα σε μια πληθώρα επιλογών εκείνα τα γνωρίσματα και τις αρχές που του επιτρέπουν να πιστεύει πως θα δομήσει με όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικό τρόπο ένα φαντασιακό-πραγματολογικό εξορκισμό κατά του κακού, των αντιξοοτήτων κλπ.
Το δόγμα επομένως είναι μια δρώσα αυθαιρεσία (στο βαθμό που δεν είναι αναντικατάστατο και κάλλιστα μπορεί να δομηθεί από άλλες επιλογές), κατά την οποία πολύ απλά, για να μπορέσουν κάποιες επιλογές να αποφέρουν πρακτικό αντίκρυσμα θα πρέπει να αποκλειστούν κάποιες άλλες (εξ ίσου αυθαίρετες ή αντικαταστάσιμες βέβαια).
Αυτό όμως που είναι αυτονόητο για τη θρησκεία, τουτέστιν ο δογματισμός, δεν είναι αυτόματα εξυπακουόμενο για τις πολιτικές ιδεολογίες. Επειδή όταν μια πολιτική ιδεολογία αρχίζει και λειτουργεί ως "κλειστό σύστημα" αυτοαναφορών και αποκλεισμών σε ο,τιδήποτε δεν το αναγνωρίζει ως "δικό της" ή "συγγενικό" προς αυτήν, τότε η πολιτική ιδεολογία έχει ήδη καταστεί ένα υποκατάστατο θρησκείας, ή στην κυριολεξία μια θρησκεία.
Η Αριστερά, ως γενική έννοια που μπορεί να περιλάβει πολλές ετερόκλητες ή και αντικρουόμενες τάσεις, οφείλει πάντοτε να ξεπερνάει την παγίδα της θρησκευτικότητας και να μην επιτρέπει στον εαυτό της οποιαδήποτε αγκύλωση σε σχήματα μιας κατεύθυνσης και μόνον.
Ο Μαρξ, οι Αναρχικοί, ο Λένιν, ο Τρότσκι, η Λούξεμπουργκ, ο Ντουρούτι, ο Τσε, ο Καστοριάδης, ο Νέγκρι, ακόμα και ο Μάο που είναι σαφώς σε κατώτερο θεωρητικό επίπεδο από τους προηγούμενους, κ.ά. , ο καθένας τους έχει πει πολύ σημαντικά πράγματα αλλά και εξαιρετικά άστοχα πράγματα.
Για να δώσω ένα παράδειγμα: ο Λένιν είναι απίστευτα ευφυής όταν μιλάει για την σχέση Κράτους και Επανάστασης ή τον Ιμπεριαλισμό, αλλά πολύ "πρωτόγονος" ή σχεδόν στοιχειακός όσον αφορά την έκθεση και ανατροπή των επιχειρημάτων των αντιπάλων του.
Για να δώσω και ένα άλλο παράδειγμα: ο Καστοριάδης έχει πει μερικά θαυμάσια πράγματα για την Άμεση Δημοκρατία και το φαντασιακό του καπιταλισμού, αλλά ψελλίζει σχεδόν νηπιακές (και αντιδραστικότατες) ανοησίες για την Ρωσική Επανάσταση ή τον ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στην Ελλάδα.
Δεν έχει συνεπώς νόημα να ανακηρυχθεί κάποιος εξ αυτών ως ο κεντρικός "ήλιος" μιας αριστερής ιδεολογίας, γιατί κάτι τέτοιο λίγο απέχει από το να καταρρεύσει σε ένα αυθαίρετο "θρησκευτικό" σχήμα η όλη υπόθεση της Αριστεράς.
Και αν θα επιβιώσει η Αριστερά στους νέους κρίσιμους καιρούς που ξανοίγονται σήμερα αυτό θα γίνει ξεπερνώντας η ίδια κάθε "μονοκόμματη" ιδεολογία και κατανοώντας ότι υπάρχουν πολλές αλήθειες μεν στις "ιερές μορφές" του παρελθόντος αλλά και πολλές πλάνες εξ ίσου.
Γιατί δεν είναι οι άνθρωποι για τα γραπτά, αλλά τα γραπτά για τους ανθρώπους.
Και μονάχα αν το έχει κανείς υπ' όψιν του αυτό μπορεί να απαλλαγεί από εκείνο που του είναι "γραπτό" από την "μοίρα" του καπιταλισμού, αφήνοντας την ίδια την ζωή να συνενώσει πλέον στην πράξη π.χ. τον Λένιν με τον Καστοριάδη ή την Λούξεμπουργκ με τον Τρότσκι και όχι παραδίδοντας κάτι που μπορεί να αποδώσει καρπούς μόνον εν τη προόδω σε a priori "ιδεολογικά ξεκαθαρίσματα" όπως επίσης και σε αδιέξοδες, φανατικές επιχειρηματολογίες και αντεγκλήσεις που απλά καθυστερούν το μέλλον.
Τα γραπτά ποτέ δεν μπορεί να είναι πιο πολύτιμα από την Αλήθεια.
Γιατί και το ίδιο το μέλλον, πολύ απλά, δεν είναι "γραπτό".
