Friday, October 12, 2012

GRAŻYNA BACEWICZ- Music for strings, trumpets and percussion (1958)


Σίγουρα μια από τις μεγαλύτερες συνθέτριες του 20ού αιώνα (έχοντας υπάρξει ακόμα και μια εξαιρετική βιολονίστρια) , η Πολωνή Grażyna Bacewicz (1909 -1969) άφησε το δικό της στίγμα όχι μόνο στην μεγάλη σχολή της Πολωνικής μεταπολεμικής κλασσικής μουσικής, αλλά θα έλεγε κανείς, με αρκετή ασφάλεια εκτίμησης και στην σύνολη ευρωπαϊκή. Η συνθέτρια  υιοθέτησε ως εκφραστικό μέσο ένα ιδιότροπο μείγμα νεοκλασσικισμού και όψιμου μοντερνισμού, που μπορεί σε κάποια σημεία να οφείλει στον Béla Bartók καθώς και σε άλλους, όμως το προσωπικό στυλ της είναι περισσότερο από εμφανές στις συνθέσεις της, αφομοιώνοντας και μετασχηματίζοντας με τον καλύτερο τρόπο τις οποιεσδήποτε επιρροές.

Προηγούμενη περίπτωση μεγάλης Πολωνής δημιουργού στην κλασσική μουσική είναι βέβαια η Maria Szymanowska (1789 -1831) που υπήρξε και μια από τις πρώτες βιρτουόζες πιανίστριες στην Ευρώπη, η οποία ωστόσο, -και όπως είναι αναμενόμενο-, κινήθηκε λόγω εποχής σε ένα εντελώς διαφορετικό συνθετικό κλίμα από την πολύ κατοπινότερη Grażyna Bacewicz.

Το "Music for strings, trumpets and percussion" , έργο του 1958, είναι ένα από τα καλύτερα της Bacewicz, μαζί με το "Concerto for String Orchestra"(1948), τα διάφορα βιολονιστικά έργα της, μην ξεχνώντας βέβαια τις τέσσερεις συμφωνίες της (η πρώτη συνετέθη το έτος 1945 και οι υπόλοιπες τρεις κατά τα έτη 1951, 1952 και 1953 αντιστοίχως).

Η όλη σύνθεση του συγκεκριμένου έργου καίτοι στην δομή και την τροπική χρήση των συγχορδιών και της ενορχήστρωσης παραπέμπει ως ένα βαθμό στον Bartók, εν τούτοις διαφοροποιείται και σημαντικά από τα ανάλογα έργα του δευτέρου, κυρίως λόγω της σχετικά διαφορετικής εποχής (στα έργα της Bacewicz συχνά αντανακλάται η προσπάθεια της μεταπολεμικής Πολωνίας να ορθοποδήσει) καθώς και της διαφορετικής εθνικής ιδιοσυγκρασίας της συνθέτριας.

Θυμάμαι πως είχα, λιγότερο ή περισσότερο, εκπλαγεί όταν πρωτοάκουσα το "Music for strings, trumpets and percussion" πριν από χρόνια, ενισχύοντας την ήδη υπερθετική γνώμη μου για τους Πολωνούς συνθέτες του 20ού αιώνα, και ανακαλύπτοντας τότε ένα πραγματικό συνθετικό και ηχητικό διαμάντι.

Ολόκληρη την σύνθεση (τρία μέρη: allegro, adagio, vivace) μπορείτε να την ακούσετε από το mixpod δεξιά.