Και αυτό γιατί οι δυο γυναίκες δημιούργησαν ως συνθέτριες κατά τις πλέον ζοφερές δεκαετίες της Σοβιετικής Ένωσης, όταν παραδόξως η τέχνη θεωρείτο συμπλήρωμα ούτε καν μιας πολιτικής, αλλά μόνον της επίσημης κρατικής "συνθηματολογικής" προπαγάνδας.Εξαιρετικά ταλαντούχες και οι δυο και με πρωτόγνωρες για τα τότε σοβιετικά δεδομένα καλλιτεχνικές ανησυχίες, προσπάθησαν να επιβιώσουν ανάμεσα στην στενοκεφαλιά της σύγχρονης με αυτές μετριότητας και την χαζοχαρούμενη "σταχανοβίτικη" προοπτική που είχε για το ρόλο του καλλιτέχνη μια γραφειοκρατία, η οποία μην έχοντας καμμία αυτοπεποίθηση και μη όντας τάξη (αφού δεν κατείχε μέσα παραγωγής), μπορούσε να μιλήσει μόνον τη γλώσσα της αστυνομικής καταστολής σε βαθμό κατά πολύ πιο ανυπόφορο από εκείνο μιας δυτικής "αστικής" δημοκρατίας...
Θα χρειαζόταν το ανάστημα ενός Dmitri Shostakovich (για τις "περιπέτειες" που είχε ο Ρώσος συνθέτης με το σοβιετικό καθεστώς βλ. "SHOSTAKOVICH: Η σοβιετική γάτα του Schrödinger") για να "ξεμπλέκει" κάθε τρεις και λίγο την ιδιοφυή Ustvolskaya από τις επικρίσεις των άχρωμων και άοσμων συναδέλφων της και εν γένει της καλλιτεχνικής εξουσίας, μιας και οι τελευταίοι αδυνατούσαν να κατανοήσουν την μουσική της, μια μουσική με αυστηρές, απίστευτα πλήρεις μέσα στην ελλειπτικότητά τους "γραμμές" , και με "σκληρούς" τόνους που έρχονταν σε τρομερή αντίθεση με ολόκληρη την παράδοση της ρωσσικής ρομαντικής μουσικής από τον Γκλίνκα μέχρι τον Τσαϊκόφσκυ.
Η Gubaidulina από την άλλη βρήκε πνευματικό καταφύγιο στον σπιριτουαλισμό, τη θρησκεία και την ποίηση (αξεπέραστος ο "φόρος τιμής" της στον T.S.Eliot) προχωρώντας ταυτόχρονα τις "χρωματικές" και εξ ίσου σπιριτουαλιστικές διαθέσεις του Alexander Scriabin ένα βήμα πιο πέρα.
Αν ο Scriabin (και ο Olivier Messiaen σε πολλά) στάθηκε ένας εμπνευσμένος πρόδρομος για την Gubaidulina ή η ίδια απέβη η πλέον δημιουργική επίγονός του, αυτό είναι ένα ζήτημα που δεν λύνεται εύκολα, ή και ίσως τίθεται εκ του μηδενός γιατί τελικώς, και παρά τις πνευματικές "συγγένειες" είναι τόσο "αυτοτελείς" και οι δυο τους, που μπορεί να πει κάποιος πως η λάμψη της ιδιοφυίας χαρίζεται εξ ίσου τόσο στον έναν όσο και στον άλλον.
Η μουσική της εν συγκρίσει με εκείνη της Ustvolskaya είναι πιο "πλούσια" σε ηχητικές δομές αν και παραμένει και αυτή "ελλειπτική" σε ένα βαθμό και κυρίως "υπαινισσόμενη" το θέμα μάλλον παρά αναπτύσσοντάς το.
Μπορείτε να ακούσετε δίπλα δεξιά στο gcast το δεύτερο και τρίτο μέρος από το "The Canticle of the Sun of St Francis of Assisi" (για τσέλλο, χορωδία δωματίου και ορχήστρα - αφιερωμένο στον Mstislav Rostropovich) της Sofia Gubaidulina και αμέσως μετά την Σονάτα για πιάνο Νο.1 της Galina Ustvolskaya που ακολουθεί.
