Tuesday, November 27, 2012

MARCEL TYBERG: "Symphony No.3 In D Minor" (1943)

Σίγουρα μια από τις πιο ποιοτικές και εντυπωσιακές συμφωνίες του 20ού αιώνα από τον πολύ ταλαντούχο Αυστριακό συνθέτη Marcel Tyberg (1893 - 1944). Αναρωτιέται κανείς ποια θα μπορούσε να υπάρξει η πορεία αυτού του ανθρώπου κατά την μεταπολεμική περίοδο, αν δεν είχε συλληφθεί από τους ναζί επειδή ήταν κατά το ...1/16 Εβραίος (αν είναι δυνατόν· από αυτό και μόνο μπορεί να καταλάβει κανείς την αντισημιτική ψυχοπαράνοια των ναζί) και δεν είχε εκτοπισθεί στο Auschwitz-Birkenau όπου και είχε τραγική κατάληξη.

Ο Tyberg σίγουρα  δεν ήταν ένας τυχαίος συνθέτης. Υπήρξε ένας από τους πιο καταρτισμένους μουσικούς της εποχής του, εξέχων βιολιστής και με εξαιρετικές συνθετικές ικανότητες έτσι όπως φαίνονται και διαπιστώνονται πέρα από κάθε αμφιβολία, τόσο στην μία από τις τρεις συνολικά συμφωνίες του που έχει ηχογραφηθεί μέχρι σήμερα, όπως επίσης και στο Piano Trio που συνηχογραφήθηκε μαζί με την περι ης ο λόγος Τρίτη Συμφωνία του, από την Φιλαρμονική Ορχήστρα τοy Buffalo.

Φίλος του μεγάλου μαέστρου Rafael Kubelik, ο οποίος και διηύθυνε την Czech Philharmonic Orchestra στην πρεμιέρα της δεύτερης συμφωνίας του συνθέτη στις αρχές της δεκαετίας του 3ο, εγκαταστάθηκε κατά το έτος 1927 στην Abbazia (απ'όπου και η εικόνα στην αρχή του κειμένου), μια γραφική και πανέμορφη πόλη στις ακτές της Αδριατικής Θάλασσας και  ανάμεσα στα ιταλικά και τα γιουγκοσλαβικά σύνορα,  ως προσκεκλημένος σολίστ της εκεί Συμφωνικής Ορχήστρας. Ταυτοχρόνως έπαιζε εκκλησιαστικό όργανο στις τοπικές εκκλησίες, παρέδιδε μαθήματα μουσικής και ακόμα συνέθετε popular μουσική με ψευδώνυμο για να συμπληρώνει τα προς το ζην.

Δυστυχώς, η ναζιστική παράνοια, όπως προελέχθη στην αρχή του κείμενου δεν τον άφησε να συνεχίσει την λαμπρή πορεία του και στον κόσμο της σύνθεσης.

Πάντως, προκαλεί ομολογουμένως μεγάλη έκπληξη το γεγονός ότι ένας τέτοιος συνθέτης άργησε υπερβολικά να ανακαλυφθεί από τον κόσμο της μουσικής. Επί σχεδόν 60 χρόνια το όνομά του πολύ απλά δεν υπήρχε για τους ακροατές και τους γνώστες της κλασσικής μουσικής ! Και παρ'όλ'αυτά έχουμε μέχρι στιγμής όλη και όλη μόνον μία ηχογράφηση που περιέχει τα δυο προαναφερθέντα έργα του και η οποία πραγματοποιήθηκε μόλις το έτος 2008 (!) με την συνεργασία του παλαιού φίλου του συνθέτη Dr. Mihich, του Foundation for Jewish Philanthropies και της μαέστρου JoAnn Falletta της Συμφωνικής Ορχήστρας του Buffalo.

Η Τρίτη Συμφωνία του Marcel Tyberg κάνει ευθύς εξ αρχής φανερές τις αναφορές σε Wagner και Bruckner και ασφαλώς κατά την πορεία της χρωστάει αρκετά και στον Mahler. Ωστόσο, ο συνθέτης κατορθώνει, παρά τις ισχυρές επιρροές, να επιβάλλει τον δικό του προσωπικό "τόνο" και να δημιουργήσει στην κυριολεξία ένα αριστούργημα.

Μόνο και μόνο γι' αυτή τη Συμφωνία (ενώ περιμένουμε με ανυπομονησία την ηχογράφηση για πρώτη φορά επίσης και των προηγουμένων δυο Συμφωνιών του), ο Tyberg αναμφίβολα κερδίζει επάξια τον χαρακτηρισμό ως ενός από τους πιο λαμπρούς συμφωνιστές του 20ού αιώνα.

Μπορείτε να ακούσετε από το player δεξιά το πρώτο μέρος της Τρίτης Συμφωνίας του Marcel Tyberg (Andante maestoso - Solenne sostenuto) και να καταλάβετε γιατί όλοι οι ακροατές της κλασσικής μουσικής που γνωρίζουμε περί του συνθέτη, περιμένουμε πώς και πώς να γίνουν επιτέλους και οι ηχογραφήσεις των υπολοίπων έργων του!

Απλά ανεπανάληπτη! Και για μένα προσωπικά είναι η καλύτερη συμφωνία που έχω ακούσει εδώ και αρκετό καιρό.

Στη φωτογραφία που παρατίθεται  μόλις κάτω, ο συνθέτης έχοντας ήδη συλληφθεί από τους ναζί.