Η Ποίηση είναι κάτι που δεν ορίζεται, τουλάχιστον εύκολα, και αυτό συνιστά την πρώτη αλήθειά της, ίσως την πλέον ουσιαστική.
Όσον πολύτιμες και φιλότιμες και αν έχουν υπάρξει εδώ οι προσπάθειες των φιλολόγων και των θεωρητικών να προσδώσουν "αναγνωρίσιμα" ή και "αντικειμενικά" χαρακτηριστικά στο ποιητικό φαινόμενο, και σίγουρα οι εκ μέρους και εκ περιστάσεως "καρποί" μιας "ειδικής" φαινομενολογίας κάποτε δεν είναι αμελητέοι ή στερούμενοι αξίας ακόμα και μεγάλης, εν τούτοις το ποιητικό φαινόμενο εν είδει ορισμού διαφεύγει.
Μπορούμε πάντα να μιλήσουμε για το ΤΙ είναι ποίηση εν είδει αφορισμού, όχι όμως με την αδιασάλευτη κατάδειξη ενός "ορισμού".
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Ποίηση υπήρξε αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την Μαγεία στην πρώιμη συνείδηση και πράξη της ανθρωπότητας· στην ουσία Ποίηση και Μαγεία υπήρξαν κάποτε Έν, και αργότερα αυτή η σύνδεση καίτοι φαινομενικά διεκόπη, παρέμεινε ωστόσο στο υποσυνείδητο μέρος της ανθρωπότητας και εν πολλοίς καθώρισε και την ίδια την καταπινότερη αναγνωστική πρόσληψη της ποίησης · πράγμα που σημαίνει:
Οι αναγνώστες αναπόφευκτα "μαγεύονται" από την Ποίηση, όταν τυγχάνει να μαγευτούν, ανεξάρτητα από το σε ποιο βαθμό την "κατανοούν" ή όχι, και χωρίς να έχει αντικειμενικά καμμία ιδιαίτερη σημασία αυτό το τελευταίο.
Ο κατ'ελπίδα ειδικός λόγος μπορεί σε αυτήν την περίπτωση να δώσει μια "περιγραφή", να προσεγγίσει δηλαδή τα στοιχεία και τα σχήματα του ποιητικού λόγου και να δει την οργανική συνάφειά τους με τα νοηματικά περιεχόμενα έτσι όπως αναδύονται από τους ρυθμούς του ποιήματος, όμως εκείνο το "μαγικό άγγιγμα του Λόγου " που κάνει ένα ποίημα όντως ποίημα και υφαρπάζει την ψυχή του αναγνώστη προς τα κει που θέλει ο ποιητής, σίγουρα διαφεύγει μιας περισσότερο, λιγότερο ή και καθόλου εμπεριστατωμένης δοκιμιογραφικής ανάλυσης στην ιστορία της λογοτεχνίας.
Όσον πολύτιμες και φιλότιμες και αν έχουν υπάρξει εδώ οι προσπάθειες των φιλολόγων και των θεωρητικών να προσδώσουν "αναγνωρίσιμα" ή και "αντικειμενικά" χαρακτηριστικά στο ποιητικό φαινόμενο, και σίγουρα οι εκ μέρους και εκ περιστάσεως "καρποί" μιας "ειδικής" φαινομενολογίας κάποτε δεν είναι αμελητέοι ή στερούμενοι αξίας ακόμα και μεγάλης, εν τούτοις το ποιητικό φαινόμενο εν είδει ορισμού διαφεύγει.
Μπορούμε πάντα να μιλήσουμε για το ΤΙ είναι ποίηση εν είδει αφορισμού, όχι όμως με την αδιασάλευτη κατάδειξη ενός "ορισμού".
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Ποίηση υπήρξε αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την Μαγεία στην πρώιμη συνείδηση και πράξη της ανθρωπότητας· στην ουσία Ποίηση και Μαγεία υπήρξαν κάποτε Έν, και αργότερα αυτή η σύνδεση καίτοι φαινομενικά διεκόπη, παρέμεινε ωστόσο στο υποσυνείδητο μέρος της ανθρωπότητας και εν πολλοίς καθώρισε και την ίδια την καταπινότερη αναγνωστική πρόσληψη της ποίησης · πράγμα που σημαίνει:
Οι αναγνώστες αναπόφευκτα "μαγεύονται" από την Ποίηση, όταν τυγχάνει να μαγευτούν, ανεξάρτητα από το σε ποιο βαθμό την "κατανοούν" ή όχι, και χωρίς να έχει αντικειμενικά καμμία ιδιαίτερη σημασία αυτό το τελευταίο.
Ο κατ'ελπίδα ειδικός λόγος μπορεί σε αυτήν την περίπτωση να δώσει μια "περιγραφή", να προσεγγίσει δηλαδή τα στοιχεία και τα σχήματα του ποιητικού λόγου και να δει την οργανική συνάφειά τους με τα νοηματικά περιεχόμενα έτσι όπως αναδύονται από τους ρυθμούς του ποιήματος, όμως εκείνο το "μαγικό άγγιγμα του Λόγου " που κάνει ένα ποίημα όντως ποίημα και υφαρπάζει την ψυχή του αναγνώστη προς τα κει που θέλει ο ποιητής, σίγουρα διαφεύγει μιας περισσότερο, λιγότερο ή και καθόλου εμπεριστατωμένης δοκιμιογραφικής ανάλυσης στην ιστορία της λογοτεχνίας.
Ποιο το "μαγικό άγγιγμα" του λόγου που μεταμορφώνει ένα στιχικό λόγο σε ποίημα, αυτό είναι κάτι που τις περισσότερες φορές δεν το συνειδητοποιεί καν ο ίδιος ο ποιητής, καίτοι δεν είναι άλλος που το πραγματοποιεί . Πόσο μάλλον κάποιος που προσπαθεί να το "αναπαράγει" αλλοτρόπως στο εργαστήριο. Πάνω απ' ολα όμως είναι κάτι που δεν "αφαιρείται" ούτε "προστίθεται", αλλά αναγνωρίζεται εκ του αποτελέσματος:
όσες φορές και αν πεις σε έναν αναγνώστη "μη μαγεύεσαι!", αυτός θα συνεχίσει να μαγεύεται ακόμα περισσότερο από ένα ποίημα και αντίστροφα, η προτροπή "μαγέψου!" όταν δεν μαγεύεται, είναι άκαρπη.
Έτσι είναι η ποίηση και η χαμένη στις κοίτες του ιστορικού χρόνου λειτουργία της· αυτό δεν αλλάζει.
όσες φορές και αν πεις σε έναν αναγνώστη "μη μαγεύεσαι!", αυτός θα συνεχίσει να μαγεύεται ακόμα περισσότερο από ένα ποίημα και αντίστροφα, η προτροπή "μαγέψου!" όταν δεν μαγεύεται, είναι άκαρπη.
Έτσι είναι η ποίηση και η χαμένη στις κοίτες του ιστορικού χρόνου λειτουργία της· αυτό δεν αλλάζει.
Για παράδειγμα, διαβάζοντας το έξοχο δοκίμιο του T.S.Eliot για τον Blake, έχουμε την αίσθηση ότι ο πραγματικός Blake "απουσιάζει "· παρ'όλ' αυτά, ό,τι μένει από την απουσία του στο δοκίμιο του Eliot είναι πιθανώς ό,τι καλύτερο θα μπορούσε να ελπίσει κανείς από έναν πεπειραμένο και εξαντλητικά ευσυνείδητο κριτικό δοκιμιογράφο, όταν ακόμα υπήρχαν τέτοιοι στον κόσμο:
ο Blake του Eliot είναι ο καλύτερος μη-Blake που θα μπορούσε να υπάρξει και αυτό από μία άποψη σίγουρα δεν είναι και τόσο λίγο. Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι ο Eliot κατανοεί σε βάθος ουσιαστικές παραμέτρους της ποίησης του Blake.
Aυτή η ιδιοτρόπως και παραδόξως "επιτυχημένη απουσία" δεν οφείλεται σε κάποια κριτική ανεπάρκεια ή αντίθετα σε κάποια συνειδητή πρόνοια του Eliot αλλά στο πολύ απλό γεγονός ότι η Μαγεία δεν λέγεται, αλλά βιώνεται κατά την στιγμή της ανάγνωσης ΜΟΝΟΝ από τον "αναγνώστη!
Και βιώνεται με έναν σχεδόν υπερλογικό τρόπο, τον οποίο η γραφή αδυνατεί κατά κανόνα να αναπαράγει και να προσδώσει με άλλον, κριτικό, δοκιμιακό ή ελεύθερο τρόπο στον αναγνώστη τον ήδη μαγεμένο από την ποίηση ή όχι. Βέβαια, από την άλλη, μένουν στο κείμενο του Eliot πολύτιμα στοιχεία, προς χρήσιν όμως μόνον των ήδη "μαγεμένων".
Δεδομένου δε ότι η Ποίηση, όσον αφορά την αναγνωστική πρόσληψή της πάντα είχε να κάνει με ένα μικρό "κοινό" (σε χώρες όπως η Ελλάδα το ποσοστό αυτό είναι ακόμα μικρότερο και μπορεί να το θεωρήσει κανείς ακόμα και αμελητέο ή τουλάχιστον πλήρως περιθωριοποιημένο) και συνιστά με την πλέον επιφανειακή έννοια του όρου "ξένο σώμα" προς αυτήν (και με την βαθύτερη έννοια "ξένο σώμα ως προς την αντιληπτικότητα και την εμβάθυνσή της"), έχει σημασία το μαγικό αποτέλεσμα να είναι παρόν και ποτέ να μην χάνεται.
Δεν μπορεί να χαθεί έτσι κι αλλιώς, γιατί αν αφαιρέσεις την Μαγεία από την Ποίηση, τότε δεν θα σου μείνει παρά ο ίδιος κόσμος στην καθημερινότητά του καθιστώντας έτσι την τέχνη του λόγου δώρον άδωρον.
Γιατί ο Λόγος δεν περιγράφει, αλλά μεταμορφώνει, και αυτό είναι κάτι που σιγά σιγά η ανθρωπότητα το μαθαίνει μέσα και από την διαιώνια μαθητεία της στην Ποίηση.
