Thursday, June 16, 2016

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΚΑΚΙ, ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ, ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ (Μέρος Ζ' )




105. Το σκάκι, εκτός των άλλων, είναι ένα είδος "αυτοσυγκέντρωσης" πάνω στην ολότητα του εαυτού σου. 
Όταν παίζεις μια παρτίδα, ολόκληρη η ύπαρξή σου, ο πλήρης εαυτός σου μεταμορφώνεται σε όχι κάτι άλλο ή διαφορετικό από καθαρή σκέψη
Η αίσθηση της καθαρής σκέψης και της αίσθησης μιας ύπαρξης μονάχα σε αυτήν ή μονάχα μέσω αυτής, είναι βέβαια κάτι λυτρωτικό, αλλά και ταυτόχρονα μια "δοκιμασία"
πρέπει να αποκτάς από την αρχή πάνω στην σκακιέρα βεβαιότητες οι οποίες εν τη προόδω του χρόνου, το πλέον σύνηθες είναι πως θα μετατραπούν σε αβεβαιότητες που με τη σειρά τους, και μέσω των καταλλήλων κινήσεων θα πρέπει να μετασχηματιστούν σε νέες βεβαιότητες κ.ο.κ. 

Ευτυχώς η σκακιέρα παραμένει κάθε στιγμή κατά την τέλεση μιας παρτίδας, μια terra cognita-incognita.

106. Το να μετέρχεσαι έναν κόσμο γνωρίζοντάς τον και ταυτόχρονα, μέσω αυτής ακριβώς της διαδικασίας, να καθίσταται ο ίδιος συνεχώς και εκ νέου "άγνωστος",  αυτό δεν είναι  μονάχα μια σκακιστική παρτίδα, αλλά είναι, ακόμα, -και στον βαθμό που θα ήθελα να επεκταθώ στις δικές μου σκέψεις περί ενός (σχετικά) μακρινού μέλλοντος της ανθρωπότητας- η  ίδια η Διατοπία

107. Το σκάκι είναι το κατ' εξοχήν διατοπικό παιγνίδι. Υπάρχει μονάχα, -και σε κάθε στιγμή του-, ως "είναι-προς-άλλο", για να θυμηθούμε τον Χέγκελ. 
 
108. Δεν υπάρχει ο εξωτερικός κόσμος πλέον, υπάρχει μονάχα ο κόσμος της σκακιέρας και η προσπάθεια να επιτύχεις μια γρήγορη ανάπτυξη κατά το άνοιγμα, να αποκτήσεις μια λογικά βάσιμη στρατηγική, να προχωρήσεις σε όσον το δυνατόν πιο ευφυείς τακτικούς συνδυασμούς ή να δημιουργήσεις βάσιμες προοπτικές καταλήψεων κάποιων τετραγώνων που μπορεί να αποδειχθούν σημεία-κλειδιά για την έκβαση της παρτίδας.

109. Ο κόσμος της σκακιέρας λέγεται συχνά πως αντιπροσωπεύει τον έξω κόσμο, όμως μια τέτοια άποψη θα ήταν μάλλον μονοσήμαντη ή συμβατικώς αναμενόμενη  και σε κάθε περίπτωση ελλιπής.

110. Ο κόσμος της σκακιέρας είναι ένα επίπεδο πιο πάνω από τον "πραγματικό". Τον έχει αντιπροσωπεύσει, συνοψίσει και υπερβεί κατά πολύ. Μια παρτίδα σκακιού είναι κάτι πολύ πιο "πολύπλοκο" από ένα σύνολο γεγονότων στην ζωή. Στην περίπτωση της παρτίδας, ό,τιδήποτε "μετράει" με τρόπο μη αναστρέψιμο, μη διορθώσιμοι μη κάποιες φορές εμμέσως και με αμφίβολα αποτελέσματα), μη εγγυώμενο κατ' ανάγκην κάτι σταθερό και, πάνω απ' όλα, προκύπτει ως το προϊόν μιας απίστευτα συνδυαστικής ικανότητας του εγκεφάλου.
Μπροστά σου η σκακιέρα είναι ένα φωσφορίζον τοπίο από απρόσμενες, αναπάντεχες αλλαγές, τις οποίες και καλείσαι όχι απλά να τις αρακολουθήσεις", αλλά να τις ανατρέψεις προς κάτι που κατά μεγίστη πιθανότητα θα πρέπει να ανατραπεί και αυτό.

111. Ο κόσμος της σκακιέρας είναι τόσον "ηρακλείτιος" , ώστε πραγματικά, η όλη δράση της φαινομενικότητας δεν έχει άλλο νόημα ει μη να σου υπενθυμίζει παραδόξως το αντίθετό της:  τον Παρμενίδη. 

112. Όπως έλεγε ο Thomas Huxley

" Η σκακιέρα είναι ο κόσμος, οι πεσσοί είναι οι μορφές, οι κανόνες του σκακιού είναι ό,τι αποκαλούμε 'νόμοι της Φύσης', ενώ ο παίκτης από την άλλη πλευρά δεν μας είναι ορατός".

113. Δεν υπάρχει άλλο παιγνίδι(/τέχνη/επιστήμη) ή γενικώτερα κάτι στον κόσμο που να παρουσιάζει αθροιστικώς τόσην εγγύτητα ή συγγένεια προς τους δύο κορυφαίους προσωκρατικούς. Το σκάκι, από μόνο του, ενώνει τα δύο αντίθετα, την ηρακλείτια ροή και την παρμενίδεια ακινησία σε μια ανεπανάληπτη εμπειρία υπέρβασης του κόσμου αυτού.

114. Γιατί αυτό είναι τελικώς το σκάκι, ή έτσι το συλλαμβάνει κάθε συνειδητός σκακιστής: κάτι ανεπανάληπτο κάθε φορά, και σε κάθε παρτίδα.
Το σκάκι δεν είναι σαν την ζωή ή η ζωή σαν το σκάκι, αλλά το σκάκι ΕΙΝΑΙ η ζωή, σε μια τέτοια μυστική ταυτότητα που μπορεί να καθίσταται ορατή μονάχα στις πλέον πνευματικές σφαίρες του ανθρωπίνου μυαλού.



(συνεχίζεται)