Sunday, June 12, 2011

ΣΤΟ ΗΜΙΦΩΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

Φαίνεται ότι ζούμε τις ημέρες μιας μετάβασης παρόμοιας, -αλλά με άλλους όρους και σε άλλο υπόστρωμα ιδεών- με εκείνη που σημάδεψε την έξοδο από τον παγανιστικό στον χριστιανικό κόσμο, ή το πέρασμα από την "χειρόγραφη" εποχή στην γουτεμβέργεια.
Η μετάβαση σήμερα από την γουτεμβέργεια στην ηλεκτρονική εποχή, και εν παραλλήλω από την "εθνική" στην παγκοσμιοποιημένη εποχή έχει δημιουργήσει ένα χάος από αλληλοσυγκρουόμενες σκέψεις, ιδέες,προθέσεις και εν γένει, έχει ανοίξει ένα τέτοιο χάσμα στην Ιστορία, το οποίο διάφοροι καλούνται ή προτείνονται να το "κλείσουν" ή να το γεμίσουν με άνθη, αλλά σε κάθε περίπτωση δεν φαντάζει και τόσο εύκολο κάτι τέτοιο...

Δεν είναι μόνο η διεθνής οικονομική κρίση ενός βάρβαρου καπιταλιστικού συστήματος ανταλλαγής ανάμεσα στους ανθρώπους, ήδη πεπαλαιωμένου, αν όχι απηρχαιωμένου που κάνει την εποχή μας να φαντάζει τόσο σκοτεινή. Μηδέ και η κρίση του χριστιανισμού που επί 2000 χρόνια επέφερε τρομαχτικές ιστορικές και ψυχικές μεταβολές και άλματα και άλλους τόσους διχασμούς στην ανθρώπινη συνείδηση. Ούτε ακόμα και το εποικοδόμημα της κουλτούρας που κλονίζεται πλέον καθώς παραπαίει σε έναν αφύσικα παρατεταμένο στον χρόνο και συμβατικό μοντερνισμό, άτολμο, μίζερο και επαναληπτικό (οι κάποιες, και όχι σπάνιες, έξοχες εξαιρέσεις στον τομέα της τέχνης απλά επιβεβαιώνουν τους εαυτούς τους και μόνον, και όχι κάποιον κανόνα).

Είναι πάνω απ'όλα η αίσθηση ότι μια μακροπερίοδος 2000 χρόνων τελειώνει και αυτό που θα την αντικαταστήσει όχι μόνο δεν είναι ορατό ακόμα, αλλά καλείται να προβάλλει μέσα από τρομαχτικούς σπασμούς της Ιστορίας και κολοσσιαίες ανακατατάξεις στην παγκόσμια σκηνή, βίαιες ή λιγότερο βίαιες και σε κάθε περίπτωση ριζικές και ανεπίστρεπτες, και που θα ορίσουν με τον τρόπο τους όχι απλά ένα ιστορικό άλμα, αλλά μαζί επίσης, και κυρίως, ένα ανθρωπολογικό άλμα.

Έχω την εντύπωση ότι η μόνη πνευματική δύναμη που μπορεί να δώσει μια προόραση για τα μελλούμενα, δεν είναι η πολιτική θεωρία, όσο διαυγής και αν είναι κάποτε αυτή, μηδέ και η ξεπερασμένη φιλοσοφία, αλλά η ποίηση.
Επειδή ακριβώς η ουσία της ποίησης πάντα υπήρξε και εξακολουθεί να υφίσταται ως κάτι το υπερχρονικό, σε ένα κόσμο όπου το έγχρονο και το επίκαιρο λατρεύονται ως θεοί, και λαμβάνουν διαστάσεις πνευματικής επιδημίας που αποξηραίνει το πνεύμα από κάθε διέκτασή του προς κάτι το πραγματικά ανθρώπινο και θεϊκό συνάμα.

Η ποίηση, στις ημέρες μας μπορεί να ξαναγίνει η γλώσσα των ανθρώπων, αρκεί να θυμηθεί για άλλην μια φορά και να ομιλήσει την γλώσσα των θεών, όπως έχει ξανασυμβεί στο παρελθόν.

Όμως αναγκαία προϋπόθεση για κάτι τέτοιο, είναι να αναχθεί ξανά στις οικουμενικές αφετηρίες της και να ξεφύγει οριστικά, και αδίστακτα από τους περιορισμούς της "εθνικής" τέχνης.

Σε κάθε περίπτωση, έρχεται η εποχή στην οποία θα είναι αδύνατον οποιαδήποτε ποίηση να υφίσταται και να λειτουργήσει αν οι ορίζοντες της δεν διανοιχθούν αποφασιστικά προς μιαν ευρεία ανθρώπινη παιδεία, σε νέα περιεχόμενα και θεματολογίες και σε οικουμενικές συνισταμένες πρόσληψης των εννοιών και των γεγονότων.

Αν αυτό δεν συμβεί, τότε και η ίδια η ποίηση ως τέχνη θα καταστεί απηρχαιωμένη και ανώφελη, όπως και η συμβατική φιλοσοφία.

Μια πρόκληση, σε κάθε περίπτωση, που οι καιροί θα αναδείξουν το κατά πόσο αντιμετωπίστηκε σωστά ή όχι.