O Harald Sæverud (1897 - 1992) υπήρξε ασφαλώς ένας από τους μεγαλύτερους, αν όχι ο μεγαλύτερος Νορβηγός συνθέτης μέσα στον 20ό αιώνα.Εξαίρετος δημιουργός με ισχυρή έμπνευση και λαμπρή δομή ενορχήστρωσης ανέπτυξε κατά την πάροδο των ετών του πρώτου ημίσεος του περασμένου αιώνα, -και ιδιαίτερα από την αριστουργηματική 3η Συμφωνία του και μετά-, ένα ιδιάζον και πλήρως προσωπικό νεοκλασσικό ύφος, που ξεχωρίζει και αναγνωρίζεται αμέσως στο πρώτο άκουσμα από τον πεπειραμένο ακροατή.
Κατά το έτος 1940 όταν τα ναζιστικά στρατεύματα κατέλαβαν την Νορβηγία, ο συνθέτης πέρασε σε ένα ειδος καλλιτεχνικής αντίστασης έναντι των κατακτητών. Στα έργα του αυτής της περιόδου (όπως οι Συμφωνίες 5, 6 και 7, οι επιλεγόμενες και ως "Συμφωνίες του Πολέμου") είναι πολύ φανερό το αντιναζιστικό και εθνικοαπελευθερωτικό όραμά του, ιδιαίτερα δε στην γνωστή Kjempeviseslåtten (The Ballad of Revolt) την ορχηστρική version της οποίας παραθέτω στο τέλος του κειμένου.
Ο συνθέτης μαζί με την Αμερικανονορβηγίδα γυναίκα του Marie Hvoslef διέμενε ήδη από πολλά χρόνια πριν στην γενέτειρά του, το πανέμορφο και γραφικό Bergen, όπου και επικεντρωνόταν σε μια γόνιμη εκλεκτική μείξη της νορβηγικής φολκ κληρονομιάς με το προσωπικό νεοκλασσικό στυλ του.
Στο Bergen θα παραμείνει καθ' όλη την διάρκεια του πολέμου και της μετέπειτα ζωής του.
Αναλογίζομαι τώρα, καθώς ξαναθυμάμαι το έργο του Harald Sæverud, έναν άλλον σπουδαίο Νορβηγό συνθέτη του πρώτου ημίσεος του 2οού αιώνα, τον Christian Sinding (1856-1941), τον οποίο και μπορούμε να προσδιορίσουμε από συνθετική-υφολογική άποψη ως ύστερο και βαγκνερίζοντα ρομαντικό.
Ο Sinding σίγουρα δεν ήταν τυχαίος συνθέτης, υπήρξε πολύ δημοφιλής στην Νορβηγία προπολεμικά και οι τέσσερεις συμφωνίες του κατά τη γνώμη μου είναι εξαιρετικές, ειδικά η πρώτη που αγγίζει το αριστούργημα.
Αίνιγμα παραμένει όμως το πώς ένας άνθρωπος όπως ο Sinding, που είχε ταχθεί κατά της γερμανικής κατοχής, είχε αγωνιστεί για τα δικαιώματα των Εβραίων μουσικών στην Νορβηγία κατά τη δεκαετία του 30 και οι φιλίες του εντοπίζονταν πρωτίστως ανάμεσα στην νορβηγική Αριστερά, έγινε σε ηλικία 85 ετών, δύο μήνες μόλις πριν από τον θάνατό του, μέλος του Nasjonal Samling (του νορβηγικού ναζιστικού κόμματος).
Το αίνιγμα αυτό ίσως βρίσκει την λύση του, αν σκεφθούμε πως ο Christian Sinding σε προχωρημένη ηλικία έπασχε από αμνησία, όπως επίσης και από άλλες διανοητικές ασθένειες και κατά πάσα πιθανότητα -και εδώ είναι το τραγικό της υπόθεσης και μια ανατριχιαστική φάρσα της μοίρας-, όταν προσχωρούσε στο ναζιστικό κόμμα είχε ξεχάσει στην κυριολεξία ποιος ήταν!
Ακόμα και σήμερα βέβαια, η υπόθεση αυτή παραμένει αινιγματική και σκοτεινή και δεν έχει διελευκανθεί πλήρως.
Όπως και να έχει, σε μια εποχή που οι νεοναζί, ιδιαίτερα εδώ στην Ελλάδα, αποπειρώνται με τις κλοουνίστικες και θρασύδειλες ψευδοπαλληκαριές τους να αποκτήσουν πρόσβαση στην κοινωνία, καλό είναι να ξαναακούσουμε και να θυμηθούμε, ανάμεσα σε πολλά άλλα βεβαίως, και την Μπαλλάντα της Αντίστασης του Harald Sæverud και του νορβηγικού λαού .
