Ο Gérard Grisey υπήρξε ένας από τους πλέον αγαπητούς μου συνθέτες ηλεκτροακουστικής και avant garde μουσικής, και όσες φορές και αν ακούω το "Les Espaces Acoustiques", τόσο ενισχύεται η εντύπωσή μου πως εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα μείζον έργο του 20ού αιώνα.Το έργο αναπτύσσεται αργά, κλιμακώνεται στην εκφορά του προοδευτικά από 7 σε 84 εκτελεστές, και, θα έλεγε κανείς, πως κυριαρχεί από ένα σημείο και μετά στην ηχητική επικράτεια του ακροατή σχεδόν σαν φυσική δύναμη, επιβάλλοντας μια ισχύ αναντίρρητη, τέτοια που μόνο η μεγάλη τέχνη μπορεί να εκβάλλει από τις δημιουργικές διαδικασίες της.
Κάποτε η ακρόαση, αν συντελείται με ιδανικούς όρους (όταν ακούω αυτό το έργο αναγκάζομαι να επιστρατεύσω θέλοντας και μη την αντίληψη περί "awareness" και "deep listening" της Pauline Oliveros για την μουσική) μπορεί να φτάσει στα όρια μιας "αποκάλυψης".
Η θεώρηση που είχε ο συνθέτης για την "spectral music" έτσι όπως την επεξεργάστηκε μέσα από την "ατμόσφαιρα" του Ensemble l'Itinéraire στο οποίο ήταν βασικό μέλος και ηγετική -αν μπορεί να το πει κάποιος έτσι- φιγούρα, είναι παρούσα και εδώ, και στα έξι μέρη του έργου, εκ των οποίων το τέταρτο, "Modulations", είναι αφιερωμένο στον δάσκαλό του Olivier Messiaen.
Η spectral music βασίζεται εν πολλοίς στην ανάλυση του φάσματος του ήχου με απώτερο σκοπό την δόμηση μιας κατά κάποιο τρόπο "βιορυθμικής" μουσικής που θα συντονίζεται με ολόκληρο το σώμα, την σύνολη ύπαρξη του ακροατή, και όχι μόνο με τα αυτιά του.
Στο "Les Espaces Acoustiques", η αντίληψη αυτή φτάνει σε ένα απώτατο όριο έμπνευσης και ισχύος, τέτοιων που δημιουργούν πλέον standards και "προηγούμενο" για την ιστορία της μουσικής, που δεν έχουν ξεπεραστεί ακόμη και αποτελούν πρόκληση επίδρασης, ενσωμάτωσης και υπέρβασης.
Ο Edgar Varèse και ο Messiaen του "Et Expecto Resurrectionem Mortuorum" (ιδιαίτερα έντονη επίδραση για το τέταρτο μέρος "Modulations" του "Les Espaces Acoustiques" ) κάνουν ασφαλώς την "εμφάνισή" τους εδώ, αλλά "προσαρμοσμένοι" ηχητικά στις λιτές και αδρές γραμμές σύνθεσης του Grisey.
Σίγουρα το όλο έργο συγκαταλέγεται ανάμεσα στα κορυφαία του Gérard Grisey και είναι κρίμα που ο συνθέτης πέθανε αρκετά νέος, σε ηλικία μόλις 52 χρονών το 1998, και δεν μπόρεσε να προχωρήσει την αντίληψή του για την "spectral music" περισσότερο.
Σημειώσεις:
Η στήλη "Οι Μουσικοί της Ερήμου" μεταφέρεται από το "THE RETURN (extended) στο παρόν blog.
Μπορείτε να ακούσετε από το gcast δίπλα δεξιά, το πέμπτο μέρος του "Les Espaces Acoustiques" που φέρει τον τίτλο "Transitoires" (ανοίξτε την ένταση των ηχείων σας όσο περισσότερο μπορείτε).
Μπορείτε να ακούσετε από το gcast δίπλα δεξιά, το πέμπτο μέρος του "Les Espaces Acoustiques" που φέρει τον τίτλο "Transitoires" (ανοίξτε την ένταση των ηχείων σας όσο περισσότερο μπορείτε).
