ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΚΑΚΙ, ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ, ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ (Μέρος Ε')

 

82. Το σκάκι όχι μόνον ως παιγνίδι, τέχνη και επιστήμη αλλά, ακόμα, και  ως έμμεσο ερωτικό παιγνίδι ανάμεσα στα δύο φύλα, όπως αναπόφευκτα προκύπτει πολλές φορές.

Όταν ένας άντρας και μια γυναίκα παίζουν σκάκι, συχνά είναι αδύνατον να αποφύγουν ....ευτυχείς "παρενέργειες", είτε αυτές μένουν στη σκέψη με ...προοπτικές, είτε περνούν πολύ άμεσα σε ...πρακτικό επίπεδο.

Ποιος δεν θυμάται την υπέροχη "chess scene" από την ταινία "The Thomas Crown Affair" (1968) με τον  Steve McQueen να παίζει σκάκι με την Faye Dunaway και τελικώς να καθίσταται αδύνατον να ...συγκρατηθεί.

83. Το μυστικό είναι απλό. Το σκάκι, πέρα από όλα τα άλλα, και συντρεχουσών των ελαχίστων καταλλήλων προϋποθέσεων (οι "αντίπαλοι" είναι άντρας και γυναίκα, υπάρχει φυσική έλξη μεταξύ τους) συνοψίζει με εξαιρετικά ερεθιστικό τρόπο την διαμάχη ανάμεσα στα δύο φύλα, η οποία εδώ προάγεται σε μια ανωτέρου τύπου αντιπαράθεση (καθαρής νοημοσύνης) αυξάνοντας αυτόματα την "θερμοκρασία" .

84. Όταν ένας άντρας και μια γυναίκα μεταμορφώνουν κάποιες φορές το παιγνίδι εξουσίας ανάμεσα στα δύο φύλα σε μια παρτίδα σκακιού, δεν υπάρχει λόγος να συνηθίζουν να φτηναίνουν τίποτε στην σχέση τους. 

Οι πιο ανόητοι (και όχι οι χαριτωμένοι) καυγάδες, οι απόλυτες διαφωνίες, οι συχνά αδιέξοδοι εγωισμοί, σε μεγάλο μέρος περνούν στους πεσσούς που απορροφούν σε εξ ίσου μεγάλο βαθμό κάθε βλαβερή συνέπειά τους.

Ακολουθεί το sex από εκεί και πέρα ως πεδίο συμφιλίωσης κάθε αντιπαράθεσης μεταξύ τους.

85. Τηρουμένων των αναλογιών θα μπορούσε να διεκτείνει κάποιος μια τέτοια σκέψη σε κοινωνικό-μη κοινωνικό επίπεδο πέρα από το σεξουαλικό επίπεδο. 

Σε μια πιο προηγμένη από διανοητική άποψη κοινωνία ή καλύτερα "κατάσταση"  του μέλλοντος (δεν λέω "ευτυχισμένη" γιατί αυτό κατά μέγιστο κίνδυνο θα σήμαινε "αποβλάκωση"), οι άνθρωποι θα έχουν μεταμορφώσει κάθε πεδίο διαμάχης σε ανώτερες και αναίμακτες αντιπαραθέσεις, μεταξύ αυτών, ασφαλώς και μια παρτίδα σκακιού. 

Ο έρωτας και η σεξουαλική διέκφραση ανάμεσα στα δύο φύλα θα έχουν περισσότερο χρόνο στην διάθεσή τους, μιας και όλες οι μικρότητες και βλακώδεις αντιπαραθέσεις που συναντώνται σε, στην ουσία, "πρωτόγονες" ακόμα κοινωνίες όπως η σημερινή των αρχών του 21ου αιώνα θα έχουν εκλείψει.

86. Δεν είναι ασφαλώς, κάτι που δύναται να παραπέμπει mutatis-mutandis στην "κοινωνικοποίηση" της σεξουαλικής έκφρασης κάποιες φορές σχεδόν με εθελοντικούς-"εργασιακούς" όρους, όπως συναντάται στην ιδέα των "φαλανστηρίων" του μεγάλου ουτοπιστή σοσιαλιστή του 19ου αιώνα Charles Fourier. 

Οι άνθρωποι στο όραμα του Fourier και στο όνομα μιας φάλτσα ερμηνευομένης ελευθεριακότητας καταντούν τελικώς ερωτικοί υπάλληλοι και απρόσωποι εκφραστές ό,τι πιο προσωπικού μπορεί να υπάρξει. 

Το κλειδί εδώ είναι στην λέξη "κοινωνία".

87. Εκεί που πραγματικά "έπεφταν έξω" οι ουτοπικοί του 19ου αιώνα, αλλά και πολλοί κοινωνικοί αναμορφωτές-οραματιστές αργότερα, ήταν σε αυτό ακριβώς το "κοινωνικό" στοιχείο. Δεν συνειδητοποιούσαν το εξής απλό:

Λιγότερη κοινωνία σημαίνει περισσότερη ζωή.

88. Ο άνθρωπος ανακαλύπτει κάποτε ότι ξοδεύει ένα ανυπολόγιστα και αλόγιστα μεγάλο μέρος του χρόνου του για "διακοινωνικές" ανοησίες. Η συμμετοχή στα κοινά, είναι ένα γελοίο κόκκαλο πεταμένο σε πεινασμένους για αυτοπροβολή σκύλους που έχουν την ψευδαίσθηση της "δημοκρατίας" μέσα από το μπουλουκηδόν συναγελάζεσθαι.

'Οχι η "κοινότητα", λοιπόν, αλλά η περιπέτεια.

Δεν χρειαζόμαστε τα απρόσωπα και χαζοχαρούμενα μέλη μιας "κοινότητας" σε προσκοπικές ψευδαισθήσεις, αλλά τους νέους τυχοδιώκτες του μέλλοντος.

89. Αυτό μπορεί να είναι το ζητούμενο για μια πραγματικά ελευθεριακή κοινωνία του μέλλοντος. Από εκεί και πέρα οι μηχανές (και εδώ μπορεί να συμφωνήσει κανείς τόσον με τους ουτοπικούς, όσον με τους μαρξιστές και αναρχικούς) μπορεί να γλυτώσουν τους ανθρώπους από πολλά.
Όμως η ιδέα της "κοινότητας" είναι πιθανώς ο νέος εφιάλτης που θα κληθούν οι άνθρωποι να αντιμετωπίσουν τότε, αν δεν φροντίσουν να ξεμπερδεύουν με αυτήν από νωρίς.

90. Σκοπός δεν πρέπει να είναι μόνο η εξαφάνιση των υλικών πολέμων, η κατάργηση των "γήινων πατρίδων" και των στρατών τους, ούτε ακόμα εξαντλείται το ελευθεριακό όραμα στην εξαφάνιση των οικονομικών ανισοτήτων, τουλάχιστον σε όσον το δυνατόν μεγαλύτερο βαθμό, αλλά κυρίως και πάνω απ' όλα στην ασφαλή, νηφάλια, και με σωστό στρατηγικό σχεδιασμό υποχώρηση της κοινωνίας προς όφελος του ατόμου.

Όπου η κοινωνία ξεθωριάζει και εξαφανίζεται σαν ντεκόρ από το γήινο τοπίο τόσον περισσότερον δίδεται χώρος στην ατομική προσωπικότητα να λάμψει.

91. Εξ άλλου ο έρωτας είναι το πιο αντικοινωνικό πράγμα που δύναται να υπάρξει. Για τους ερωτευμένους ή απλά τους συναρπαζομένους από φυσική έλξη η κοινωνία παύει πλέον να υφίσταται. Έχουν χρόνο και διάθεση μόνον ο ένας για τον άλλον. Ό,τιδήποτε άλλο μπορεί να τους είναι από αδιάφορο έως ενοχλητικό.

92. Σε καλλιτεχνικό επίπεδο έκφρασης κάπου εδώ βρίσκεται και ο λόγος που η ερωτογραφία ή η καλής ποιότητας λογοτεχνική πορνογραφία σχεδόν έχουν εξαφανιστεί στους καιρούς μας. Σε καιρούς παρακμής ολοένα αυτά τα δύο αλλοτριώνονται/παραμορφώνονται σε λουμπενογραφία κακίστης ποιότητας και αντιαισθητικό ξεσπάθωμα σεξουαλικής πείνας, απωθημένων, μίσους και εκδίκησης. Όχι μόνο χάνεται κάθε μαγεία από το σεξουαλικό παιγνίδι, αλλά μετατρέπεται σε αντιαισθητικό κρεοπωλείο αλλοτρίωσης τέτοιο, ώστε παρακολουθεί με στενό τρόπο την διακοινωνική αλλοτρίωση εποχών σε παρακμή. Συνήθως οι λουμπενογράφοι δεν θα μπορούσαν ποτέ να υποψιαστούν μια τέτοια ανακλαστικότητα της συνείδησης.
Το αναχωρητήριο από κάθε καλώς εννοουμένο "αισθητισμό" στον έρωτα αλλά και από τα συνάλληλα με αυτό αισθήματα πολύ εύκολα μετατρέπεται σε αποχωρητήριο της ανθρώπινης έκφρασης. 

Η ερωτογραφία τότε, δεδομένου ότι ο έρωτας είναι ό,τι πιο αντικοινωνικό μπορεί να υπάρξει, μετατρέπεται σε λουμπενογραφία όταν ακολουθεί (αντί να διαφεύγει από) το κοινωνικό, ιδιαίτερα μάλιστα αν έχει την ατυχία να συμπίπτει με αυτό σε περιόδους παρακμής.

93. Σεξ χωρίς περιπέτεια οδηγεί σε μια αντιερωτική-ανέραστη υπεράσπιση της ιδεολογίας ή της πολιτικής ή κάθε φάλτσου  οράματος για το μέλλον έναντι της απόλαυσης.  

94. Όμως το ζήτημα έγκειται ακριβώς όχι τόσον ή και καθόλου στο πώς μπορεί να μεταμορφώσει κανείς μια κοινωνία αλλά στο πώς να την "αφαιρέσει" από το γύρω ντεκόρ ενός κρεβατιού επί του οποίου η λεγομένη πάλη των τάξεων του παρελθόντος θα έχει περάσει πλέον στην "πάλη των σωμάτων".

(συνεχίζεται)

MOHAMMAD-REZA LOTFI : "Mystery of Love" (1996)

Ο Mohammad-Rezā Lotfi (1947-2014) υπήρξε ένας από τους κορυφαίους συνθέτες της νέας ιρανικής folk μουσικής, και ακόμα,  μεγάλος δεξιοτέχνης στο tar και το setar. 

Ανανέωσε σε μεγάλο βαθμό μέσα από την προσωπική μουσική του έκφραση την ιρανική μουσική, συχνά εμπνεόμενος (και αυτός φυσικά ανάμεσα σε άλλους συνθέτες) από την Sufi ποίηση και κουλτούρα.

Θα ασχοληθούμε κάποια φορά εκτενέστερα με αυτόν τον μεγάλο δημιουργό. Εδώ μπορείτε να ακούσετε ολόκληρο ένα εξαιρετικής ποιότητας άλμπουμ του πάνω σε ποίηση του Hafiz και του Rumi, το οποίο ηχογραφήθηκε live στην Κοπεγχάγη για λογαριασμό της Kereshmeh Records, κατά το έτος 1996.

Béla Bartók - Concerto For Orchestra (1943)

Θα μπορούσε άραγε να υπάρξει ένα κονσέρτο γραμμένο για ορχήστρα; ο πρώτος πιθανώς που το "αναρωτήθηκε" ήταν ο Antonio Vivaldi με το "Κονσέρτο για Έγχορδά" του στην μπαρόκ εποχή. Στον 20ό αιώνα διάφοροι συνθέτες έγραψαν κονσέρτα για ορχήστρα  με τον Bartók ωστόσο να πραγματώνει το πιο θρυλικό του είδους στην ιστορία της μουσικής.

Στην συγκεκριμένη περίπτωση μάλιστα, αρκετοί ήταν οι ακροατές και οι κριτικοί που αντελήφθησαν το όλο πράγμα απλά ως μιαν ιδιοφυή, πολύ ουσιαστική, παραδοξότητα που έχει να κάνει με την σχέση "όλου"-"μέρους", πράγμα βέβαια σωστό. 

Ο συνθέτης από την άλλη επέμενε (και είχε δίκιο), πως έδωσε τον τίτλο του "κονσέρτου" σε ένα έργο το οποίο ήταν πιο αναμενόμενο να αποκληθεί "συμφωνία", επειδή τα σύνολα οργάνων εδώ ενέχουν ένα  "σολιστικό" ρόλο.

Έργο-σταθμός στην ιστορία της μουσικής, όχι μόνον εξ αιτίας της ασυνήθιστης "φόρμας" του σε μιαν από τις πλέον επιτυχημένες εφαρμογές της, αλλά ακόμα, επειδή γίνεται κατορθωτή, τόσον η "συμπύκνωση" της θλιμμένης ατμόσφαιρας του πολέμου, όσον και του "ονειρικού"-ελπιδοφόρου υποστρώματος που τον συνόδευε και προετοίμαζε σιγά-σιγά την μεταπολεμική άνθηση.

Στο βίντεο πάνω μπορείτε να παρακολουθήσετε μια live παρουσίαση του έργου από την Orchestra of the University of Music FRANZ LISΖT της Βαϊμάρης που διευθύνει ο Nicolás Pasquet.

ΝΙΚΟΣ ΣΚΑΛΚΩΤΑΣ: "Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ" ΚΑΙ ΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΟΙΡΟΣΤΑΣΙΟ

Το "Largo Sinfonico" (1944, 1946/1949) του Νίκου Σκαλκώτα είναι από τα έργα εκείνα  όπου φαίνεται πολύ καθαρά τόσον η ιδιοφυία του συνθέτη, όσον κυρίως, αυτή η ίδια η ουσία της καινοτομικής προσπάθειάς του. 

Δεν πρόκειται εδώ για απλό δωδεκαφθογγισμό της δεύτερης σχολής της Βιέννης, αλλά για κάτι άλλο, που πάει πολύ πιο πέρα από αυτόν,  πολύ πιο "πολύπλοκο" και πρωτοποριακό για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. 
Η ικανότητα του Σκαλκώτα να συνταιριάζει περισσότερες από μία δωδεκαφθογγικές σειρές σε διάφωνα διαστήματα που ακούγονται εξαιρετικά ισορροπημένα ως εάν ήταν σύμφωνα, εδώ φτάνει στο απώγειό της. 

Πρόκειται για έργο σταθμό στην ιστορία της ευρωπαϊκής μουσικής.

Από την άλλη η εξίσου αριστουργηματική "Επιστροφή του Οδυσσέα" ,σε άλλο "κλίμα", συμφωνική ουβερτούρα του 1942, με έντονα συναισθήματα οργής, απογοήτευσης, ονειρικών προσδοκιών αλλά και επικών κατευθύνσεων, έμελε να ακουστεί σε αυτή την χώρα με πλήρως "παράφωνο", ούτε καν "διάφωνο" τρόπο.

Είναι σαν να εντοπίζει κανείς ένα διαμάντι σε ένα χοιροστάσιο, τίποτε λιγότερο τίποτε περισσότερο.

Ο Σκαλκώτας επέστρεψε όχι στην Ιθάκη αλλά στις "Κλαζομενές" της νεοελληνικής πραγματικότητας και του ασχημονείν της. Από αυτή την άποψη τόσον η πραγματική επιστροφή του Οδυσσέα όσον και η "μνηστηροκτονία" (με μεταφορική έννοια)  παραμένουν ακόμα ζητούμενα σε αυτήν την χώρα.
 

Μαθητής του Arnold Schoenberg και έχοντας ανδρωθεί ως συνθέτης στο κλίμα της δεύτερης σχολής της Βιέννης όταν ζούσε στο Βερολίνο ως υπότροφος του  Εμμανουήλ Μπενάκη, ο Σκαλκώτας εντυπωσίαζε το κοινό των συναυλιών του Singakademie με τα έργα του και το όνομά του αναφερόταν ως ένα από εκείνα που αναμενόνταν να αφήσουν εποχή, όπως και άφησε εξ άλλου. Αλλά πολύ αργότερα.

  
Ήλθε στην Ελλάδα, ως γνωστόν, οριστικά το 1933 εξ αιτίας των διαφόρων προβλημάτων και μη ευνοϊκών συγκυριών που αντιμετώπιζε τα έτη κυρίως μετά το 1930 (οικονομικά προβλήματα, μεσοδιάστημα και κρίση δημιουργικής κατεύθυνσης, χωρισμός από την τότε σύντροφό του Εβραιοουκρανολεττονή βιολονίστρια Mathilde Temko που έφυγε για την Σουηδία μαζί με το παιδί τους, άνοδος του Χίτλερ στην εξουσία κλπ.)

Στην Ελλάδα ο Σκαλκώτας έπεσε στην κυριολεξία σε ένα χοιροστάσιο.  Ούτε στις πιο απαισιόδοξες πιθανολογικές εικασίες του δεν θα μπορούσε να φανταστεί αυτό που θα αντιμετώπιζε. 

Κακώς, ήταν λάθος του. Έπρεπε να φύγει μαζί με τον Schoenberg για την Αμερική. Ταυτόχρονα αναχώρησαν εξ άλλου και οι δύο αλλά προς διαφορετικές κατευθύνσεις, κατά τον Μάιο του 1933. 
Γνωριμίες είχε ο Σκαλκώτας, σίγουρα θα τα κατάφερνε να επιβιώσει εκεί και να δημιουργήσει με αξιοπρέπεια. 

 

Αντ' αυτού, επέλεξε από καθαρή αφέλεια να γυρίσει στην πατρίδα του, όπου τον περίμεναν με εξαιρετικά ..."φιλικά" αισθήματα, ο μετριότατος συνθέτης Μανώλης Καλομοίρης, γνωστός εκφραστής του παλαμικού μεγαλοϊδεατισμού στην νεώτερη ελληνική μουσική και με τις αθρόες ποιμενικές απλοϊκότητες του σε ισοπεδωμένα βαγκνερι/άσματα που όταν τα ακούει κανείς σήμερα δεν μπορεί παρά να ξεσπάει αυθόρμητα σε πολλά γέλια, 

τον περίμενε ακόμα ο υστερικός φθόνος του Φιλοκτήτη Οικονομίδη και όλης της κλίκας εκείνης (Φαραντάτος, Πονηρίδης κ.ά.) που είχε κάνει την τότε μουσική πραγματικότητα της Ελλάδας άντρο συμμορίας καθώς εξόντωνε συστηματικά οποιονδήποτε μουσικό και οποιοδήποτε ταλέντο ξεπερνούσε κατά πολύ το δικό τους μέσο ή  ανύπαρκτο IQ.

Μια πρώτη γεύση από το νεοελληνικό χοιροστάσιο είχε πάρει ο Σκαλκώτας κατά την πρώτη επιστροφή του στην "πατρίδα", το 193ο. Οι δύο συναυλίες που έδωσε τον Νοέμβριο αυτού του έτους, συνοδεύτηκαν από έξαλλες αποδοκιμασίες του κοινού και από μιαν άνευ προηγουμένου προσβλητική επίθεση που εκδηλώθηκε στον αθηναϊκό τύπο εναντίον του. 

Τον Μάρτιο του 1931 ο Έλληνας συνθέτης πέρασε στην αντεπίθεση μέσω του περιοδικού "Μουσική Ζωή": 
χαρακτήρισε τους κριτικούς του ως αποτυχημένους μουσικούς, και με τον τρόπο του στηλίτευσε την μουσική αμορφωσιά και απαιδευσιά του καλλιτεχνικού κατεστημένου στην Ελλάδα.

 

Παρ' όλον όμως, που έσχε μετά από αυτά ένα σαφές "δείγμα' για το τι τον περίμενε στην Ελλάδα αν τελικώς ερχόταν, έκανε το λάθος να έλθει.

Η κλίκα του Οικονομίδη τον μίσησε σφοδρά μόνο και μόνο επειδή η παρουσία του υπενθύμιζε διαρκώς την μετριότητά της. Τον πετάξαν στην αρχή σε μια θέση απλού βιολονίστα στο τελευταίο αναλόγιο της Κρατικής Ορχήστρας, όπου του φέρονταν με απίστευτα μειωτικό και προσβλητικό τρόπο.

Θα γράψει κάποια στιγμή ο Έλληνας συνθέτης για την συμπεριφορά, τις κάκιστες απολαβές, και τις λάσπες που δεχόταν:

"είναι παράξενο αλλά έξω αισθάνθηκα αγάπη και βρήκα μια κανονική ζωή πολύ πιο απλά απ'ότι εδώ. Δυστυχώς εδώ έχω χάσει τα πάντα, μ'έχουν πραγματικά, χωρίς υπερβολή, ληστέψει, αν δε μ'έχουν λασπώσει απ'τα νύχια ως την κορυφή. Ίσως και τα δύο.[...] το μόνο που μπορεί να κάνει οποιοσδήποτε αξιοπρεπής άνθρωπος στη θέση μου, είναι να επαναλαμβάνει ξανά και ξανά μια μόνο φράση: να φύγω..."

Δυστυχώς ήταν αργά πλέον. Παγιδεύτηκε στο νεοελληνικό χοιροστάσιο. Μόνη παρηγοριά του η γλυκεία φυσιογνωμία της γυναίκας του, πιανίστριας Μαρίας Παγκαλή, αλλά και κάποιοι, λίγοι, άνθρωποι, που είχαν κατανοήσει το πόσον σημαντική υπόθεση ήταν ο Σκαλκώτας, όπως, για παράδειγμα, ο μουσικολόγος Μίνως Δούνιας, από τους ελάχιστους που υπερασπίστηκαν δημόσια την ιδιοφυία του Έλληνα συνθέτη. 
Όπως είχε πολύ νωρίτερα αναγνωρίσει το ταλέντο του ο Εμμανουήλ Μπενάκης στον οποίον ο Έλληνας συνθέτης χρωστούσε την δεύτερη υποτροφία του (η πρώτη ήταν από το 'Ιδρυμα Αβέρωφ).

Απέναντι, λοιπόν, σε εξαιρετικά εχθρικό περιβάλλον ο Σκαλκώτας, κλείστηκε ακόμα περισσότερο στον εαυτόν του, απομονώθηκε και δημιούργησε το πιο σημαντικό μέρος του έργου του.

Πέθανε, ως γνωστόν, σαν το σκυλί στ' αμπέλι, σε ηλικία μόλις 45 ετών, από περίσφιγξη παραμελημένης κήλης ένα βράδυ που δεν θέλησε καν να ξυπνήσει και να ανησυχήσει την γυναίκα του, έγκυο στο δεύτερο παιδί τους, τον Νίκο, που θα γινόταν αργότερα πρωταθλητής Ελλάδας στο σκάκι.

Η αλήθεια είναι πως αυτή η χώρα στην κυριολεξία τον σκότωσε. Ο θάνατος του Σκαλκώτα δεν διαφέρει από δολοφονία. Για την ακρίβεια, ήταν κάτι πολύ χειρότερο από απλή δολοφονία. 

Τον εξόντωναν κάθε μέρα, του είχαν κάνει πραγματικά τον βίο αβίωτο, τόσον η άνω περιγραφόμενη κλίκα όσον και αυτή η χώρα εν συνόλω.

Δυστυχώς ο συνθέτης ήταν πράος και ίσως λίγο μοιρολάτρης ως άνθρωπος. Δεν ήταν από την στόφα των ανθρώπων εκείνων που σε παρόμοιες καταστάσεις "δεν χαρίζουν κάστανα" και αρχίζουν στις ...κλωτσιές τους πάντες και τα πάντα. Κακώς, αλλά σε αυτό δεν ευθύνεται ο ίδιος, απλά ήταν έτσι η "φτιαξιά" του.

Υπέμενε στωικά τα πάνδεινα σε μια χώρα που έως σήμερα λειτουργεί συνήθως με λογική συμμορίας και ως συμμορία.

 

Δεν νομίζω ότι μέχρι σήμερα κατάφεραν οι νεοέλληνες, πλην αρκετών και σημαντικών εξαιρέσεων, να συμφιλιωθούν με την μουσική του, όσον και αν υποκριτικά τον αναγνωρίζουν στα "λόγια" για να μην φανούν "καθυστερημένοι" και παρά τις γιορτές και τα πανηγύρια που διοργανώνουν προς τιμήν της μνήμης του κάθε τόσο. Το πολύ πολύ να είναι "ανεκτοί" στα αυτιά τους οι "36 Ελληνικοί Χοροί" του, έργο αξιοσημείωτο μεν, αλλά ασφαλώς όχι και από τα κορυφαία του Σκαλκώτα.

Ο νεοέλληνας παραείναι απασχολημένος με τις ελαφρολαϊκές μπουρδίτσες και εν γένει την υποκουλτούρα που ακούει, (άντε και λίγο ροκάκι του σωρού) για να κάτσει να ακούσει υπομονετικά τις πολύπλοκες συγχορδίες και τα απίστευτης ομορφιάς διαφωνικά διαστήματα του Έλληνα συνθέτη . 
Βέβαια από την άλλη, θα ακούσει κάθε Χριστούγεννα ή Πάσχα λίγο Μπαχ και Μπετόβεν ή στις μέρες μας θα ανεβάσει μια φορά στο τόσο κάποιο βιντεάκι στα κοινωνικά μέσα ανάμεσα σε κατακλυσμούς μουσικής υποκουλτούρας για να δείξει ότι κάτι ξέρει κι "απ' αυτά". 
Γι' αυτόν η κλασσική μουσική δεν είναι παραπάνω από δέκα ή είκοσι ονόματα από τα οποία "κάτι" έχει ακούσει πού και πού.

Εκτός των άλλων, η Ελλάδα μίσησε τον δωδεκαφθογγισμό της σχολής της Βιέννης και τις παραλλαγές του, εκ των οποίων κορυφαία υπήρξε η παντελώς καινοτομική τεχνοτροπία του Σκαλκώτα, για τον απλούστατο λόγο ότι σε αυτή τη χώρα η μουσική δεν υπήρξε ποτέ παιδεία και  ψυχαγωγία με την πιο πλήρη έννοια του όρου, αλλά πρόχειρη εκτονωτική διασκέδαση, γραικοθωμανικό γλέντι κακαισθησίας και βλαχιάς (στο μυαλό) . 

Χρωστάμε ασφαλώς σε ανθρώπους όπως ο μουσικολόγος Γ.Γ. Παπαιωάννου, ο μεγάλος πιανίστας Γιώργος Χατζηνίκος, εν γένει όλος ο κύκλος της "Εταιρείας Φίλων Σκαλκώτα" πάρα πολλά, όσον έχει να κάνει με την διάσωση και προβολή του έργου του Έλληνα συνθέτη.

Όμως ο Σκαλκώτας μπόρεσε να εκτιμηθεί πραγματικά και ειλικρινά μονάχα έξω. Εκεί, όχι σπάνια τον λάτρεψαν για τον απλούστατο λόγο ότι υπήρξε ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ στην ιστορία της μουσικής του 20ού αιώνα. 
Και μονάχα ως μοναδικό φαινόμενο μπορεί να προσεγγίσει κανείς το έργο του, να το αγαπήσει, να το κατανοήσει, ιδιαίτερα στις ακραία παρακμιακές ημέρες μας.

Khatia Buniatishvili, Yuja Wang - Brahms, Hungarian Dance No. 1

 

Η Γεωργιανή Khatia Buniatishvili και η Κινέζα Yuja Wang σε συνασπισμό πιανιστικών δυνάμεων προκειμένου να ερμηνεύσουν επιτυχώς και με θαυμαστό τρόπο τον "Ουγγρικό Χορό Νο.1", πιάνο τέσσερα χέρια, του Brahms.