Tuesday, September 13, 2011

SERGEI LYAPUNOV: Symphony No 2 In E Flat Minor

Ο Sergei Lyapunov (1859 - 1924) είναι γνωστός κυρίως για την μουσική δωματίου του και τις πιανιστικές σπουδές του (υπήρξε έξοχος πιανίστας, από τους καλύτερους του καιρού του). Το συμφωνικό του έργο αν και δεν είναι προτιμητέο τόσο πολύ στο διεθνές ρεπερτόριο, εν τούτοις περικλείει κατά τη γνώμη μου μερικά "διαμάντια".
Η Δεύτερη Συμφωνία του, γραμμένη το έτος της Ρωσσικής Επανάστασης, είναι έργο τόσο πολυποίκιλο και πολύτροπο στην δομή του, αντιφατικό ακόμα σφόδρα στις εξωτερικεύσεις των συναισθημάτων που εμπεριέχει, που δεν μπορεί παρά να αναλογιστεί κανείς την ιδιαζόντως ταραγμένη εποχή κατά την οποία συνετέθη.

Βέβαια, ο συνθέτης, κάθε άλλο παρά φίλα προσκείμενος προς την επανάσταση φαίνεται να ήταν, μιας και το έτος 1923 μετανάστευσε οριστικά στο Παρίσι, όπου και διηύθυνε μια σχολή μουσικής για Ρώσους εμιγκρέδες για να πεθάνει μόλις ένα χρόνο μετά κατά τη διάρκεια μιας καλλιτεχνικής περιοδείας του.

Οι Ρωσικές αρχές, υπολογίζοντας την μεγάλη δημοτικότητα του Lyapunov εκείνα τα χρόνια, απέκρυψαν την μετανάστευσή του και ανακοίνωσαν δημόσια πως είχε πεθάνει κατά την διάρκεια ενός πιανιστικού κονσέρτου του στο Παρίσι.
Η μάχη της προπαγάνδας σε ταραγμένους καιρούς , έτσι κι αλλιώς ποτέ δεν λείπει και στο πεδίο της τέχνης, και ήταν ζήτημα κύρους και αίγλης για την μετεπεναστατική Ρωσία να δείχνει τόσο στο εσωτερικό της όσο και στο εξωτερικό πως υποστηρίζεται από πολλούς και σημαντικούς καλλιτέχνες, και όπου δεν συνέβαινε αυτό, πως είχε αν μη τι άλλο την θετική ανοχή ή και την συμπάθειά τους.

Σε κάθε περίπτωση ο Lyapunov ήταν αυτό που θα έλεγε ένας σοβιετικός μαρξιστής της εποχής "συνθέτης ενός κόσμου που έφευγε", σίγουρα ένας καλλιτέχνης καθαρά της τσαρικής εποχής, χωρίς βέβαια αυτό να ορίζει κάποια αποτίμηση της καλλιτεχνικής αξίας του η οποία ήταν και σημαντική και καθοριστική σε μεγάλο βαθμό για τα χρόνια που ακολούθησαν τους "Πέντε" στην Ρωσία.
'Αλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο Balakirev παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του η κύρια επιρροή του, και η Δεύτερη Συμφωνία του χρωματίζεται έντονα τόσο από την ρομαντική φολκ αντίληψη του Balakirev, όσο επίσης και από τις, -εκφραστικής υφής κυρίως- καινοτομίες του κύκλου των "πέντε" στο σύνολό του.


Βέβαια, ο Lyapunov, πάει ένα βήμα πιο πέρα, μιας και δεν ακολουθεί την αυστηρά "εθνικιστική" γραμμή των "Πέντε", αλλά η μουσική του αντανακλά σε μείζον ποσοστό και τον σύνολο ύστερο ευρωπαϊκό ρομαντισμό που κατά το fin de siècle και τις αρχές του 2οού αιώνα βρισκόταν στην ακμή του.

Από το player δεξιά, μπορείτε να ακούσετε το δεύτερο μέρος (allegro vivace) της Δεύτερης Συμφωνίας του συνθέτη.